- Moet ik toestemming geven om gefotografeerd te worden? -

In Nederland heb je in veel gevallen inderdaad toestemming nodig om gefotografeerd te worden. Het recht op privacy en je eigen afbeelding is wettelijk beschermd. Of toestemming vereist is, hangt af van verschillende factoren: waar de foto gemaakt wordt, wat het doel van de foto is en of je herkenbaar in beeld komt. Bij schoolfotografie is toestemming van ouders of verzorgers verplicht voor leerlingen onder de 16 jaar, conform de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Voor volwassenen en in openbare ruimtes gelden andere regels. Belangrijk om te weten is dat je altijd het recht hebt om bezwaar te maken tegen het gebruik van jouw afbeelding.

Waarom is toestemming belangrijk bij fotografie?

Toestemming bij fotografie is belangrijk omdat het direct raakt aan jouw privacy en portretrecht. In Nederland is het recht op je eigen afbeelding beschermd door wetgeving zoals de AVG en het portretrecht uit de Auteurswet. Deze wetten zorgen ervoor dat jij zeggenschap houdt over hoe beelden van jezelf gebruikt worden.

Bij het maken en gebruiken van foto's komt er een spanningsveld tussen verschillende rechten: de vrijheid van de fotograaf om zijn werk te doen en jouw recht op privacy. Het portretrecht beschermt mensen tegen ongewenst gebruik van hun afbeelding, vooral wanneer dit commercieel gebruikt wordt of schade kan veroorzaken.

Voor schoolfotografie is dit extra belangrijk omdat het vaak gaat om minderjarigen. Scholen en fotografen moeten daarom zorgvuldig omgaan met toestemming, zeker nu de AVG strengere eisen stelt aan het verwerken van persoonsgegevens – en foto's worden gezien als bijzondere persoonsgegevens.

Wanneer heb je toestemming nodig om iemand te fotograferen?

Je hebt vooral toestemming nodig bij het publiceren van foto's, niet zozeer bij het maken ervan. In de praktijk werkt het als volgt:

In openbare ruimtes (straten, parken, publieke evenementen) mag je in principe fotograferen zonder voorafgaande toestemming. Echter, voor het publiceren of commercieel gebruiken van deze foto's gelden strengere regels, zeker als personen herkenbaar in beeld komen.

In private ruimtes, zoals scholen, bedrijven of iemands huis, heb je altijd toestemming nodig om te fotograferen. Hier geldt een hogere verwachting van privacy.

Het onderscheid tussen fotograferen en publiceren is belangrijk: voor publicatie van herkenbare portretten is bijna altijd toestemming nodig van de geportretteerde, of van de ouders als het om kinderen onder de 16 jaar gaat. Dit geldt voor sociale media, websites, drukwerk en andere vormen van publicatie.

Hoe zit het met toestemming bij schoolfotografie?

Bij schoolfotografie is het verkrijgen van ouderlijke toestemming een essentieel onderdeel van het proces. Scholen zijn verplicht om vooraf toestemming te vragen aan ouders/verzorgers voor het maken én gebruiken van schoolfoto's van hun kinderen.

In de praktijk werkt dit meestal zo dat scholen aan het begin van het schooljaar toestemmingsformulieren versturen waarin ouders kunnen aangeven of hun kind gefotografeerd mag worden. Scholen geven deze informatie vervolgens door aan de schoolfotograaf.

Wij bij Foto Koch hechten grote waarde aan privacy. Daarom verwerken we alleen foto's van leerlingen waarvoor toestemming is gegeven. We zijn ons ervan bewust dat op foto's bijzondere persoonsgegevens zichtbaar kunnen zijn, zoals gezondheidskenmerken of religieuze uitingen, wat extra zorgvuldigheid vereist.

Als ouder heb je altijd het recht om eerder gegeven toestemming weer in te trekken. Scholen en fotografen zijn dan verplicht om de foto's niet meer te gebruiken.

Wat zijn je rechten als je gefotografeerd bent zonder toestemming?

Als je zonder jouw toestemming bent gefotografeerd of als foto's zonder toestemming zijn gepubliceerd, heb je verschillende rechtsmiddelen tot je beschikking:

Je kunt allereerst direct contact opnemen met de fotograaf of de organisatie die de foto heeft gepubliceerd en verzoeken om de foto's te verwijderen. In de meeste gevallen is dit de snelste en meest effectieve oplossing.

Bij schoolfotografie kun je contact opnemen met de school én met de schoolfotograaf. Bij Foto Koch kun je een verwijderingsverzoek indienen via privacy@fotokoch.nl, waarna wij zo snel mogelijk, maar uiterlijk binnen vier weken, reageren.

Je hebt volgens de AVG recht op inzage, correctie en verwijdering van je persoonsgegevens, waaronder foto's. Als je kind jonger is dan 16 jaar, kun je als ouder deze rechten uitoefenen.

In ernstige gevallen kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens of zelfs juridische stappen ondernemen via een advocaat.

Hoe geef je op de juiste manier toestemming voor fotografie?

Geldige toestemming geven of krijgen voor fotografie moet specifiek, geïnformeerd en vrij zijn. Dit betekent:

Als ouder: Lees toestemmingsformulieren van scholen zorgvuldig door. Let op waarvoor precies toestemming wordt gevraagd - alleen voor de schoolfoto's of ook voor gebruik op sociale media, de schoolwebsite of in folders? Geef alleen toestemming voor wat je echt wilt.

Als fotografiesubject: Voor volwassenen kan toestemming zowel schriftelijk, digitaal als mondeling gegeven worden, maar schriftelijke toestemming biedt de meeste duidelijkheid. Vraag altijd voor welke doeleinden je foto gebruikt zal worden.

Voor scholen: Zorg voor duidelijke, specifieke toestemmingsformulieren die ouders goed informeren. Bied de mogelijkheid om voor verschillende gebruiksdoelen apart toestemming te geven of te weigeren.

Onthoud dat toestemming altijd ingetrokken kan worden. Ook is het belangrijk dat toestemming vrijwillig gegeven wordt, zonder druk of negatieve gevolgen bij weigering.

Wat moet je onthouden over fotografietoestemming?

Het belangrijkste om te onthouden over fotografietoestemming is dat het draait om respect voor elkaars rechten en privacy. Goede communicatie tussen alle betrokken partijen - fotografen, scholen, ouders en leerlingen - is essentieel.

Als ouder heb je het recht om te bepalen of je kind gefotografeerd wordt op school en hoe deze foto's gebruikt mogen worden. Scholen en fotografen hebben de plicht om deze keuze te respecteren.

Wij bij Foto Koch nemen privacy zeer serieus. Al sinds 1932 leggen we schoolherinneringen vast, maar we bewegen altijd mee met de tijd en de veranderende wetgeving rond privacy. We zorgen ervoor dat alle foto's veilig verwerkt worden en alleen toegankelijk zijn voor wie daar recht op heeft.

Transparantie en duidelijkheid over hoe foto's gebruikt zullen worden, vormen de basis voor een goede verstandhouding tussen fotografen, scholen en families. Zo kunnen we samen blijven genieten van mooie, persoonlijke schoolfoto's die waardevolle herinneringen vastleggen, met respect voor ieders privacy en voorkeuren.